25 maart '24
De familie Hoekstra: een familieaangelegenheid met fokkerij en sport
/
Fokkerij@WilSmeets
Een eigen fokproduct tijdens een finale op het FEI WBFSH Jumping World Breeding Championship For Young Horses… Het moet zowat de droom zijn van menig fokker waar ook ter wereld, al is helaas meer uitzondering dan regel. Het niveau ligt ontzettend hoog en de finaleplaatsen zijn dan ook nog eens beperkt. Wanneer dan 3 van je fokproducten in hetzelfde jaar de finales halen, deze 3 paarden bovendien allen uit dezelfde merrie komen en als kers op de taart allen onder het zadel van je eigen zoon verschijnen kunnen we toch wel spreken van een unicum. Het overkwam dit jaar de Nederlandse familie Hoekstra, een gedreven en gepassioneerde familie waarin ieder lid van het gezin duidelijk zijn of haar bijdrage heeft in het succes. Hoog tijd voor een uitgebreide kennismaking.
Wanneer we Het Haringvliet, een voormalige zeearm van de Noordzee in Zuid-Holland, zijn gepasseerd worden we ten huize Hoekstra in Middelharnis hartelijk verwelkomt door zoon Jelmer, die voor deze gelegenheid zijn sportstal in Geel even heeft achter gelaten en is teruggekeerd naar het familiebedrijf. Na een korte anekdote over de stalnaam ‘vh Haringvliet’ zijn ook de ouders Auke en Annet en zijn oudere zus Yoni er inmiddels bij komen staan. Samen leiden ze ons rond in het fokkerijgedeelte van de familie Hoekstra, waar zowel eigen gefokte paarden als paarden in opfok staan. “Paarden en fokkerij hebben bij ons altijd in het bloed gezeten”, steekt Auke van wal. “Mijn grootvader was vroeger al gepassioneerd met paarden bezig en zo zijn ook mijn broer en ik er wat ingerold. Dat ging dan van eens een paard aankopen en inrijden tot ook enkele veulens fokken. Ik herinner me dat in die tijd de hengst Nimmerdor net bij Van de Lageweg stond en dat we toen ook 3 veulens van Nimmerdor gefokt hebben. Maar doordat we daarna ons akkerbouwbedrijf gestart zijn hebben we ons toen vooral daarop gefocust en is het paardenverhaal eigenlijk op een lager pitje geraakt. Af en toe werd er nog wel eens een paard gekocht zodat ik wat kon rijden, maar eigenlijk was dat minimaal omdat ik er ook gewoon de tijd niet voor had op dat moment.”
Yoni & Jelmer
Het paardenverhaal bij de familie Hoekstra kreeg een nieuw elan toen duidelijk bleek dat zowel Yoni als Jelmer de genen van hun vader geërfd hadden. “Zoals op de meeste plaatsen zijn ook wij gestart met de pony’s”, vertelt Yoni. “In het begin zagen we dit puur als hobby, maar al snel bleek dat we ambitieus waren. En werd overgeschakeld naar de sport en we gingen met 2 trailers naar de wedstrijden. Aangezien ik de oudste was begon ik eigenlijk altijd met de pony’s te rijden en als ze dan een bepaald niveau hadden nam Jelmer de teugels over. Iets wat eigenlijk nooit veranderd is (lacht)”.
Op een gegeven moment naderde Yoni de leeftijd dat er moest overgegaan worden naar de paarden en was de familie Hoekstra gedeeltelijk overgeschakeld naar het opfokken van paarden. “In die periode was het eigenlijk allemaal vrij moeilijk in de akkerbouw. Doordat we veel grond ter beschikking hadden (in totaal zo’n 68ha) en gebeten waren door de paarden hebben we toen de keuze gemaakt om te starten met een opfokbedrijf. En dat heeft ons dan weer aangezet om ook terug wat beginnen te fokken, al was dat vooral hobbymatig. We hadden toen een Lando-merrie genaamd Madonna die een scheurtje had in de hoef en daar hebben we toen ons eerste veulentje Enrique (Tangelo van de Zuuthoeve) uit gefokt. Deze heeft hier met Yoni tot op 1.20m niveau gesprongen en is nadat hij verkocht was doorgebroken onder het zadel van Mel Thijssen. Dat was eigenlijk één van de eerste paarden waarmee Mel hoge proeven sprong. Maar omdat de moederlijn eerder gewoon was hebben we besloten om niet verder te fokken met Madonna. In die periode stond er trouwens ook nog een Andiamo Z-merrie waar Jelmer wat hogere proeven mee sprong, maar ook daar hebben we niet mee verder gefokt. Het wil niet altijd zeggen dat wanneer een merrie goed gepresteerd heeft in de sport dat ze ook een aanwinst is voor de fokkerij.”
Elentrix Hedoniste
De familie Hoekstra was natuurlijk ook altijd op zoek naar goede jonge paarden voor de sport en zo is in 2013 hun stammerrie Elentrix Hedoniste (Ogano Sitte) op hun pad gekomen, al was dat eerder onverwachts vertelt Jelmer… “Mijn vader en ik zijn op een avond naar België gereden en gingen oorspronkelijk kijken voor de volle zus van Elentrix die een jaar ouder was. Ik heb deze toen ook zelf geprobeerd, maar ze was zo heet en hectisch dat we het eigenlijk niet goed aandurfden om ze te kopen. We hadden op dat moment namelijk hier een merrie staan van een eigenaar die ook zo hectisch was en we wisten hoe lastig dat was (lacht). Toen hebben we dus per toeval ook Elentrix bekeken. Zij was op dat moment pas 3.5 jaar oud en eigenlijk maar net zadelmak. Ook zij had meer dan voldoende bloed, maar zij leek qua springen iets handiger in haar lichaam dan haar volle zus en vooral wat minder hectisch.”
Eens aangekomen bij de familie Hoekstra was het dus eerst Yoni die zich over Elentrix ontfermde. Zij startte haar in de lagere proeven en leidde haar vervolgens op tot op 1.20m-niveau alvorens Jelmer in 2016 de teugels overnam. “Ik ben in die periode tussendoor inderdaad begonnen met Elentrix, maar ik reed toen ook nog bij Leon Thijssen dus ik had er niet altijd even veel tijd voor. Daardoor is ze nog een tijdje afwisselend gereden door zowel Yoni als door mezelf. Toen ik definitief overnam heb ik ook even getwijfeld of ze toch niet te moeilijk zou zijn want het verliep allemaal wat wisselend… Dan een poos goed, dan een poos wat minder, dan weer terug goed… Ze had veel instelling in de ring en ze wou ook echt voorzichtig zijn, maar het was een beetje een zoektocht om haar temperament onder controle te krijgen. Maar het was eigenlijk vooral in de lagere proeven dat dit ooit zoeken was, want vanaf het moment dat het hoger stond begon ze zelf meer mee te kijken en ging het allemaal een pak gemakkelijker. Ik heb in die periode bij Leon ook de paarden Chaplin en Thijssen mogen rijden en ik denk dat zij qua kwaliteit wel in deze categorie van paarden viel. Ze was zo’n paard dat groeide in een meerdaags concours en de laatste dag altijd het beste was. Het was dan ook bijzonder jammer dat een blessure vroegtijdig een einde maakte aan haar sportcarrière.”
Visie op de fokkerij
Maar ‘ieder nadeel heeft ook zijn voordeel’ zei Johan Cruyff ooit. Het einde van de sportcarrière van Elentrix Hedoniste betekende namelijk ook meteen de start van een nu al succesvolle fokkerijcarrière. “We hadden in 2015 al wel een keer proberen te spoelen, maar toen was er helaas niets gelukt. Na haar blessure in 2016 hebben we er wel 2 kunnen spoelen: Maddox (vh Haringvliet Z) en Mystery Lady (vh Haringvliet Z). Met Mystery was ik trouwens vorig jaar ook gekwalificeerd voor het FEI WBFSH Jumping World Breeding Championship For Young Horses, maar zij werd net ervoor verkocht naar de Verenigde Staten. In 2017 zijn we dan ook beginnen fokken met K-One Pgo (F One USA) en dat zijn tot op heden ook de 2 merriestammen waar we vooral mee fokken. Dat is in eerste instantie met de merries zelf, maar we zijn inmiddels ook al gestart met enkele dochters van deze merries. Af en toe is er ook nog wel eens een veulentje uit een andere moederlijn, maar dit is eigenlijk eerder uitzonderlijk”, vertelt Jelmer.
Het fokkerijgedeelte van de familie Hoekstra is een familieaangelegenheid waar zowel Jelmer, zijn ouders als zijn zus inspraak in hebben. “Voor de start van het fokkerijseizoen maken we een overzicht van welke merries we willen laten dekken en voor elke merrie maken we allen individueel een lijstje met de hengsten waarvan we denken dat deze zouden passen. Aangezien we ze eigenlijk nooit als veulen verkopen kijken we bij de hengstenkeuze minder naar het commerciële plaatje, maar vooral naar de combinatie die goed moet zijn. De kwaliteiten van de hengst moeten echt een aanvulling zijn op die van de merrie. Waar we de laatste jaren wel iets meer op proberen te letten is dat we hengsten gebruiken die uit een goede moederlijn komen. Dit zie je dan toch ook dikwijls terugkomen in de nakomelingen. Wanneer we dan allen een lijstje gemaakt hebben gooien we ze samen en maken we een definitieve keuze. Het feit dat ik ook met de moeders heb gereden maakte het voor mij natuurlijk net iets gemakkelijker om te bepalen welke punten er vooral verbeterd zouden moeten worden. (lacht).”
De familie Hoekstra kiest met hun fokkerij duidelijk voor de sport en wil hun jonge paarden daarom ook alle kansen en vooral de nodige tijd geven. “We laten onze jonge paarden als 3-jarige natuurlijk al wel wat vrijspringen zodat ze het allemaal een beetje kunnen leren, maar we vinden het eigenlijk te vroeg om dan al een selectie te maken welke paarden wel of niet goed genoeg zijn. Om te beginnen zie je dat het vrijspringen op die leeftijd toch eerder wisselend is en de ervaring heeft me ook geleerd dat paarden nog ontzettend veel veranderen van hun 4 jaar naar hun 5 jaar. En zeker de paarden die uit de stam van Elentrix komen. Daarom willen we ze ook zeker niet te vroeg verkopen. Dat gehele plaatje kost natuurlijk ook wat geld, maar daarbij hebben we wel het grote voordeel dat we alles in eigen beheer hebben. De paarden worden hier geboren en vervolgens opgefokt alvorens we er als 3- of 4-jarige mee aan de slag gaan. Doordat we dit dan ook nog eens kunnen combineren met het opfokken van andere paarden kunnen we de kosten dan ook relatief laag houden.”
De intentie ten huize Hoekstra is om hun eigen gefokte paarden rustig op te leiden. Het FEI WBFSH Jumping World Breeding Championship For Young Horses past ook duidelijk in hun visie hieromtrent. “Een van de redenen dat ik sinds enkele jaren met mijn jonge paarden naar Zangersheide kom is omdat ik het een ideaal meetpunt vind voor te kijken hoever je staat met je paarden. Het zorgt dikwijls voor mooie sport en je kan je bovendien meten met de beste paarden ter wereld. Een tweede reden is natuurlijk ook het commerciële aspect. We willen ze dan wel niet verkopen als veulen of als 3-jarige, maar af en toe moet er wel wat gebeuren. Het Wereldkampioenschap is dan ook de ideale plaats om in de kijker te springen.”
Maddox vh Haringvliet Z
De deelname aan de editie van 2023 heeft de familie Hoekstra in ieder geval geen windeieren gelegd. Sportief gezien werd het een droom met de bronzen medaille voor Maddox vh Haringvliet Z (Monte Bellini) bij de 6-jarige paarden en de finaleplaatsen voor zijn halfzussen Vinardi vh Haringvliet Z (Verdi TN) en Unity vh Haringvliet Z (Unaniem AD) bij de 5-jarigen, maar ook op commercieel gebied werd het een voltreffer. “De goede prestaties in Lanaken hebben ertoe geleid dat er natuurlijk bijzonder veel interesse was in Maddox en enkele weken na de finale hebben we hem half verkocht aan Ben Maher. Hij was de eerste die er achter vroeg na de tweede kwalificatie op vrijdag en ik had hem mijn woord gegeven dat hij de eerste optie kreeg. Bovendien vond ik het ook fijn dat zo’n paard naar iemand als Ben Maher zou gaan. Hij is zonder twijfel een van de beste ruiters ter wereld en je weet dat hij daar alle kansen gaat krijgen. Ben wou hem echt hebben met het oog op de sport en zal hem vanaf januari aan de start brengen op het Winter Equestrian Festival van Wellington.”
Toekomst
Wat de toekomst betreft hebben de goede prestaties in Lanaken de fokkerijvisie van de familie Hoekstra alleen maar bevestigd. “We fokten tot nu toe al 8 tot 10 veulentjes per jaar en zouden dat met deze merries nog graag wat uitbreiden naar 10 tot 15 per jaar. Belangrijk daarbij is wel dat we het allemaal overzichtelijk kunnen houden en dat we de paarden ook voldoende tijd en vooral aandacht kunnen geven”, vertelt Auke. “Het is zeker ook wel onze intentie om toekomstgericht eens enkele paarden wat langer bij te houden voor de sport en ze bijvoorbeeld 8 jaar te laten worden”, vult Jelmer aan. “Maar als de kans zich dan toch voordoet om ze goed te verkopen, moet je ook realistisch zijn. En ik ben nu eenmaal een betere verkoper dan mijn vader (lacht).”